دسولې نسخه

د سولي ورکه نسخه او معلوم ادرس! / عبدالحلیم حلمیار

عبدالحلیم حلمیار

ملت سولي ته لېواله دی، ولسي وګړي ټول د ښکېلو ډلو تر منځ خبري اتري غواړي او له جګړې څخه ستړي دي. د جنګ طرفين هم نعرې وهي، چي جنګ د مسايلو د حل لار نه ده او د افغانستان ستونزه او يا اوسنی بحران د جګړې له لاري حل نه لري. خو پوښتنه داده چي د جګړې د ښکېلو آړخونو ترمنځ سولي ته د رسېدو د يوه توافق څومره امکان موجود دی؟ يا په بل اوريانټ د جنګ ښکېل آړخونه په اوس وخت کي سولي ته څومره چمتووالی لري؟ افغان حکومت په کوم قيمت سوله غواړي او طالبان په کومو شرايطو حاضر دي!؟ ملت ته د سولي شين څراغ ورکول کېږي، خو په آصل کي د پردې تر شا تر کاسې لاندي نيم کاسه وجود لري او ولسي وګړي بايد په حقايقو خبر او پوه سي.

لومړی په لنډو ټکو کي! سولي ته ددواړو لورو پر ميلان او واټن تبصره کوم. طالبان تراوسه د افغانستان د دولت سره د افغانستان د نظام په آستازيتوب مخامخ خبري نه مني. افغان ولسمشر د بيا سولي لپاره شرايط لري.

دلته جالبه داده، چي يوه خوا مخامخ خبري نه مني او بله خوا د زياتو شرايطو استدعا کوي. طالبان تراوسه پر خپلو زړو حريفانو حساب کوي او غواړي د زړو جهادي تنظيمونو د رهبرانو او يا هم نورو آزادو سياسيونو سره خبري وکړي، خو ولسمشر بيا هڅه کوي، چي پخواني جهادي آحزاب څنډي ته کړي او د هغوی د سولي نقش کمرنګه کړي.

طالبان غواړي نظام په ځان کي منحل کړي او نظام بيا غواړي طالبان په ځان کي منحل کړي. امريکايان بيا هڅه کوي، چي طالبان فقط د ګلبدين حکمتيار په څېر د يوې جنګي ډلي پرځای په يوه سياسي ډله او يا غير مسلح سياسي جريان مبدل کړي.

امريکايان د منځنۍ آسيا باالخصوص افغانستان څخه د وتلو پلان نه لري. که د يوې خوا د سولي خبري رواني دي او د افغانستان څخه د نړيوالو ځواکونو د وتلو راپورونه ورکول کېږي.

د بلي خوا په افغانستان کي د نړيوالو قوتونو آډې ورځ تربلي پراخيږي او د يوې بلي جګړې د نيولو تابيا ليدل کېږي. پورتني دلايل طالبانو او افغان حکومت ترمنځ د سولي احتمالات ننګوي او سختوي.

نه دولت سولي ته لکه څرنګه چي وای چمتوالي لري، نه هم طالبان پر سوله په هغه اندازه چي په رسنيو کي اورېدل کېږي، باور او عقيده لري. د سولي سر په درياب کي دی. خارجيانو ، حکومت او طالبانو فقط د سولي په نامه يو ډرامه روانه کړې ده. ولس ته وايي، په جګړه کي برلاسي او وحشي مرګ ژوبله د سولي د خبرو-آترو پرمهال د زيات امتياز اخيستلو په معنا ده.

دې ټولو موانعو ته په کتو اوس سوله ناشونې ښکاري. مخکي د وسله والو طالبانو آدرس نه و معلوم، اوس چي د هغوی ادرس معلوم سو، اوس بيا د جهتينو څخه د سولي مقنع نسخه ورکه ده، نه پيدا کيږي.

د جنګ ښکېل آړخونه په خوله د سولي نعرې وهي، خو په عمل کي جګړې ته زور ورکوي. د جګړې آبزار ولسي وګړي دي، چي دواړي خواوي يې د سون د موادو په توګه کاروي.

....................

متلون انسانان او متمرس کادرونه! / عبدالحلیم حلمیار

عبدالحلیم حلمیار

د تاريخ جبر د متمتع انسان پر اوږو متمرد فکره انسانان سپروي، متلوم انسانان د هيواد متمرس کادرونه رهبري کوي. ويښ خيالات د بېدو آرواحونو تر تاثير لاندي راغلي دي. د لاري ډېوه د ړانده په لاس کي ده او بشري لښکر مو معلول رهبري کوي.  جاهلان پوهانو ته لارښونه کوي او جهالت پوهي ته درس ورکوي.

بې سياسته د سياست پر نيلي سپور دی او سياستمدار ته سياست تشريح کوي. روابط پر ضوابطو حاکميت چلوي. بېسوادي پر سواد او پوهي بربريت کوي. د غرب طرز تفکر شرق ننګوي. پردی فرهنګ افغانی کلتور محوه کوي.

ځیني سياسيون مو بيا په بهر کي د تعصب ستني لګوي او بيا پر وطن حکومت کوي. دلته د ملا پرځای قصاب خپل ياسين تېزوي. نه دوست او دښمن څوک پېژني، نه يې تفکيک څوک کوي. د سياست معيار او اعتبار که ساتل کېږي او که صدمه ورته رسېږي، خو دلته به فاميلي سياست کيږي.

که ملت مړېږي، که وږی کېږي، خو موقفونه به د مصلحت قرباني کيږي. که د چا خوا بدېږي، که خوشحاله کېږي، د بېکاری او بې وزلۍ کچه به لوړېږي. که ملت وژل کېږي، که پاته کېږي، جنګ به روان وي او ويني به توېږي.

ولس که هرڅه، هرڅه وايي، خو قانون به پر ځينو تطبيقيږي او ځيني به تر قانون لوړ او مستثنا شمېرل کېږي. ملت که ښه ورځ لري که بده، خواست به نه کوي، خو د وخت د حاکمانو هر آمر او فرمان به منل کېږي. که خلک غواړي او کنه ناپوهان به آميران او د ولس پر سر مقرريږي. که څوک خفه وي، که خوشحاله د سياست نابالغه به آسلوب ته داخلېږي او باالخره که پوه وي، که ناپوه، که ظالم وي، که مظلوم ملت به يې په متابعت او اطاعت مکلفېږي او د واقعيت پرځای به دروغو ته چکچکي کېږي.

هرڅه د مکث وړ دي. تعريف په تحريف مسخه کېږي. مطلوب له طالبه ورکېږي او عکس له معکوس څخه بېليږي. دا د کايناتو د کهکشان يو بل رنګ ننداره ده. دا د ځمکي د کرې يو بل راز او آواز دی.

دلته انسان د انسان قاتل دی، دلته له هر څه وېره په کار ده، دا بل وخت دی، بل مکان دی. نه قانون سته، نه څوک پر قانون باندي روان دی. دلته د بې انصافو څخه عدالت غوښتل کېږي، دلته له قاتل څخه د مقتول حال پوښتل کېږي. دلته وينه په وينه مينځل کېږي، اور په اور وژل کېږي او د اوبو مخه په اوبو نيول کېږي.

دلته د طبيعت قانون سرچپه سوی، د خلقت راز پيکه سوی. د زمان واټ سپېره دی، بس د بشر آمر پر بشر باندي چلېږي. چي هر قانون پيداسي لومړی دلته آزمايل کېږي، د وسلو لابراتوار هم دلته دی، هرځای چي جوړېږي. خو دلته راوړل کېږي.

ورځي راغلې، شپې هم تېري سوې، ملت لا منتظر دی، وايي، دا خوب دی رښتيا کېږي. موږ د بدلون په تمه ژوند کوو، په ژړا کي مو خندا نه راځي. کلونه تېر سول، مياشتي تيري سوې، تر بد نور هم بدتر سولو خو روڼ سبا نه راځي. نور نو ستړي يو د ژوند مړاوي هيلي مو ولي مستقبل نه جوړوي؟

پاکي ولي چټلي د منځه نه وړي؟ حق ولي باطل نه ختموي؟ دا تيارې ولي رڼا نه راوړي؟ او دا غمونه ولي خوشحالي نه راولي؟ او دا ..........؟ دا ځکه! کوم قوم چي د خپل ځان په آعمالو او آفعالو کي خپله تغير رانه ولي، نو الله (ج) حالت نه بدلوي. د همدې آلهي او قراني وينا په آساس او مصداق، موږ بايد په ځان کي تغير راولو.

حالات خپله نه بدليږي، ترڅو چي موږ او تاسي يې خپله بدل نه کړو. راځئ چي ماضي تحليل کړو، د حال څخه آعظمي ګټه واخلو او ښه مستقبل ته په ټول توان کار وکړو. که د تغير لپاره خپله لاس په کار نه سو، نو همېشه به همدا آش او همدا کاسه وي.

بېرته شاته