ملا برادر

ملاعبدالغني برادر د پاکستان له زندانه دپاکستان تر پلازمېنې

ژباړن: انیس الرحمن

په قطر کې د طالبانو د سیاسي دفتر دوولس کسیز پلاوی د ملا عبدالغني برادر په مشرۍ د اکټوبر په ۱۱مه د پاکستان پلازمېنې اسلام آباد ته ورسېد.

ملا عبدالغني برادر اته کاله د پاکستان په زندان کې تېر کړل، خو د ۲۰۱۸ ز کال د اکټوبر په ۲۴مه له بنده خوشی شو.

دا چې په زندان کې له ملا عبدالغني  برادر سره څه ډول چلند شوی، دا به ملا برادر ته ښه معلوم وي؛ خو ځینې معلومات وايي چې ملا عبدالغني برادر په زندان کې پر څو ډوله ناروغیو اخته و چې له خلاصون وروسته یې د کراچۍ په یوه روغتون کې درملنه وشوه

ملا عبدالغني برادر د افغانستان د اروزګان ولایت اوسېدونکی دی، برادر ۵۱ کاله عمر لري او په ۱۹۶۸ ز کال کې زیږېدلی دی. نوموړي د تحصیل په وخت کې د روس خلاف جهاد هم کړی دی.

د جنګونو په وخت کې ملا برادر له خپلې کورنۍ سره کویټې ته لاړ او د کچلاک په سیمه کې مېشت شو، چې تر ډېره وخته پورې په همدې سیمه کې اوسېده

په جهادي ډلو کې د مولوي محمد نبي محمدي اسلامي حرکت سره یو ځای شو چې د طالبانو لومړنی رهبر ملا محمد عمر اخوند هم د همدغه ګروپ غړی و.

له همدې ډلې یوه بله ډله چې طالبان یادیږي وزیږېده چې ملا عمر، ملا برادر او د حامد کرزي نږدې خپلوان ملا عبیدالله یې مهم غړي وو، خو ملا عبیدالله د پاکستان په زندان کې څو کاله مخکې ومړ.

ملا عبدالغني برادر هم د ملا عمر په شان خپل درس ختم نه کړی شو او په جنګي محاذ حزب کې بوخت شو.

ملا عبدالغني برادر د طالبانو په ډله کې د یوه هوښیار او زیرک رهبر په نوم یادیږي، چې له پښتو او دری پرته په عربي، اردو او انګریزي ژبه هم روانې خبرې کولی شي.

د ۱۹۹۴ ز کال په اکټوبر کې د افغانستان د اسلامي امارت په نوم یوه ډله جوړه شوه، چې مشري یې د ملا محمد عمر اخوند او مرستیالي یې د ملا عبدالغني برادر پر غاړه وه.

د طالبانو تحریک د کندهار میوند ولسوالۍ له یوې مدرسې پیل شو، چې دغه مدرسه ملا عمر او ملا برادر په شریکه چلوله. کله چې د طالبانو تحریک جوړ شو، نو ملا برادر اول د نيمروز او بیا د هرات والي مقرر شو.

ملا عبدالغني برادر د تحریک په وخت کې د لوېدیځ زون قوماندان وټاکل شو. وروسته بیا د مرکزي پوځ مرستیال وټاکل شو او په ۱۹۹۹ ز کال کې بیا د پوځ لوی درستیز شو.

په همدې وخت کې د دفاع او کورنیو چارو وزارت اضافي کارونه هم ورته وسپارل شول.

کله چې امریکا د طالبانو حکومت وپرځاوه او د حامد کرزي په مشرۍ نوی حکومت رامنځته شو، نو ځینو طالبانو پر حامد کرزي د بریدونو پلانونه جوړ کړل چې ملا برادر خنثی کړل. ملا برادر او حامد کرزی د یوه قوم، پوپلزيو – دراني دي.

په ۲۰۰۷ ز کال کې د کویټه شورا جوړه شوه چې ملا برادر ته د شورا او د جنګي طالبانو مشري ور پر غاړه شوه.

کله چې حامد کرزي  په ۲۰۰۴ او ۲۰۰۹ ز کال کې له طالبانو سره د خبرو اترو پیل وکړ، ملا برادر هغه طالب مشر و د سولې پلوي یې کوله، خو له عملي کار مخکې زنداني شو. وروسته عبدالحکیم مجاهد، ملا عبدالسلام ضعیف، مولوي وکیل احمد متوکل او مولوي ارسلان رحماني له سیاسي فعالیت سره یو ځای شول. دا د حامد کرزي د وخت هڅې وې. که ملا برادر نه وای بندي شوی، ډېر احتمال و چې په ۲۰۰۹ ز کال کې به طالبان او افغان حکومت د سولې یوې توافقنامې ته رسېدلي وی.

عبدالغني برادر له خپلو نورو ملګرو سره د مشورو لپاره کراچۍ ته لاړ، چې په ۲۰۱۰ ز کال کې د پاکستان استخباراتي ادارو ونیو او نامعلوم ځای ته یې ولېږداوه او اته کاله ورک و.

امریکا د ملا برادر نیول کېدل وستایل، خو حامد کرزي دا کار وغانده. حامد کرزي ویلي وو چې له افغان طالبانو سره د سولې په خبرو کې پرمختګ شوی و، خو امریکا او پاکستان دغو خبرو ته زیان ورساوه او ځینې طالبان چې د سولې په خبرو کې ورسره بوخت وو، ونیول شول او یا ووژل شول.

د ملا برادر په نیولو ډېر طالبان خفه هم وو او ډېر طالبان یا افغانستان ته ستانه شول او یا هم نورو هېوادونو ته لاړل، خو ځینې طالبان بیا هم په پاکستان کې پاتې شول.

په ۲۰۱۲ ز کال کې  حامد کرزي له پاکستان څخه  بیا بیا وغوښتل چې د ملا برادر په ګډون، ټول هغه طالبان له بنده خوشي کړي چې د سولې له بهیر سره مرسته او پرمختګ کوي، خو پاکستان او امریکا دا غوښتنې ونه منلې.

په ۲۰۱۸ ز کال کې د امریکا ولسمشر ډونالډ ټرمپ د افغانستان د سولې لپاره ځانګړی استازی زلمی خلیلزاد وګوماره. اسلام آباد ته د زلمي خلیلزاد په بیا بیا تګ سره د ۲۰۱۸ ز کال د اکټوبر په ۲۴ مه ملا برادر له بنده خوشی شو او د ۲۰۱۹ ز کال د فبرورۍ تر میاشې پورې په پاکستان کې و، چې څو ورځې وروسته قطر ته ورسید او په قطر کې د طالبانو د سیاسي دفتر مشر وټاکل شو.

له هغې وروسته ملا برادر د امریکا او نورو هېوادونو له استازو سره رسمي خبرې پیل کړې، چې پکې يې روسیې، ایران، تاجکستان، ازبکستان، اندونیزیا، چین او پاکستان ته سفرونه وکړل.

ملا عبدالغني برادر دوې مېرمنې لري چې له خپل مشر زوی سره يې په قطر کې اوسېږي.

لیکوال: شمیم شاهد-پېښور مېشت خبریال

اکتوبر 30, 2019

بېرته شاته