د ماما صاحب په ناڅاپی مړینه کله چې مو سهار وختې دغه د غم خبر واوریدو زه ، سیدعلی شاه باچا صاحب ، نصیر خان ، لالا او زما موربی بی ویسیلنګ ته روان وو ، هلته نژدی د ماما صاحب دکور پسې ګرځیدو نو له خولې نه مې وختل . مرام د ستورو سره بره په اسـمان کـې ئـې سـیـالـي کړه پـیـغـام ئـې تــورو شـپـو تـه پلــوشــې وې د ســهـار د مـیـــنـــې محـــبــت د فـــلســـفـې تـکـــړه اسـتــاد ؤ مــرام ئــې پــښـتـنـو تـــه رنــــګـنـیـې وې د بـــهــار سومنات ســــــــومــــنــــاتـه خــېــــــټـــه وره جـــــــــــــــادوګـــــــــره بــــخــتـــوره غـــزنــــوي دی بـــــت شـــکــــن کــــړ د بـــامـــــیــانـــو بــــــودا ګـانــــــو کـمـبــخــتـــــــانــــــو طـالــب جـــان مــــو خپل مـلـــت تـه مـخــتـــورن کـــړ لېوال مــونــږ سپلـنـې درتــه راوړې پــــه خــــروار خــــروار چې نظر باز خلک دي سـتـوریـه لـه نــظـره نه کړې بــبــرک دقـیـق دي ، دی د مـیـــنــې پـوروړې ځـــکـه لـېــوالـه ګـرځـی چـې دي وکانــدې دیــدار دیـــدار د ظلم کور نـــارې د لــوڅ لــغــړو او حــیــا دلــتــه خــرڅــیــږي دا څــه د ظــلم کــور دی ، چــې ژړا دلـته خــرڅيـږي دا څـــه د ظــلـم کـــور دی بــلاګــانــې کـــوی راج پــه سـر ئــې د خـــوارانــو کــکــریـــو نه جوړ تاج پر مونږه تپل شوي دا مشران لوږی راخیستی په غوښـه نــه مــړيــږی ، خورې هډو کې د سماج دعـــا د خلـکــو هــیـره شوه ښېرا دلته خرڅيږی دا څــه د ظــلم کــور دی ، چــې ژړا دلـته خــرڅيـږي د ظلم پدې کور کې د خــوارانو بــرخـه خــواره له کوره شړل شویـدې ، د ژونـد ځـینـې بېــزاره د عدل او انصاف ټېکه داران ئې تمـاشـه کړې په سترګو ئې پردې دي ، خوله کې غوښه ده مرداره قاضـی دی یاغې شوي ، او ملا دلته خرڅیږی دا څــه د ظــلم کــور دی ، چــې ژړا دلـته خــرڅيـږي ملا د ټیـنګې نــه دی او قاضی دی یاغې شوی نــخــودو پــسې وروڼـــو ئــې مفتي صاحب لیږلي مـیـدان کـې راټــول شـوي دي دیــوان د زمــانـې بابا ئې لا وخـتې په ، تـعـویــذونو تــورن کــړی بـــازار د خــوشـامـنـدو دی ، واه واه دلته خرڅیږی دا څــه د ظــلم کــور دی ، چــې ژړا دلـته خــرڅيـږي طالـب د زلېـخـا کـتــاب لــوستـلــو شــو ســرســام داســتــان د محــبــت د زلــېــخــا چــې شـــو تمـام پــنـډونــو کتابــونو ته ئې شاه کړه ، وئيلی بس دی ســبــق وئـيلـی نـه شـی ، چې وي عقل د چا خام سـواب پکې هېڅ نشته ، صرف خرما دلته خرڅیږی دا څــه د ظــلم کــور دی ، چــې ژړا دلـته خــرڅيـږي مبارز صاحب ته چـــل دی زده دی د ګــــلــــونــــو ټـــولــــولـــــو ســــــتــــــا لــــمـــن هـــمـــېـــشه ډکــــه وی د ګـــلــــو تــــه شــــاعـــر ئــې د مـــجـــروح ســوي خــیـالـونــو هم پښتون ئې هم صــافــو کـــې ګــوره خـان ئې پـــه سـتــایـــــنــه د پـــښــتــو کـــې قـــهرمـــــان ئــې د ګل پــاڼو (۱ ) ســتـــائــيــل خـــونــد سـتا پـر ژبـه مــبــازر د پـښـــتــو نــــخـــوا د بـــڼ بــاغــوان ئـــې زړه مـــــې وخــــانــــدې خـــــــوشــــحـــــــال شــــــې چـــــــې رایـــــــــــاد شــــې تــــیــــر وخــــتـــونـــه د کـــــــبـــــــیـــر ســــــتـــــوري خــــیــــــالــــــــــــــونــــــه دریـــــــــــــــــابـــــــــــونــــــــــــــه دریـــــــــــــــــابـــــــــــونـــــــــــه هــــــغـــــه لـــــــــوئ ســـــــفــــــــــر رایــــــــــاد شـــــې چـــــې مـــــــــامـــــــــا ( ۲ ) ســــــــره وو تــــلــلــــــي د نــــــــــاروغ تــــــپـــــــــــــوس لـــــــــــــــــپــــــــاره خـــــــــــــــــان بــــــــابــــــــــــا تــــــــــه ؤ ورغــــــــلـــــــــي ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ ۱ ) د مبازر صاحب د شعرونو مجموعه ۲ ) ارواښاد ستوری ماما صاحب ، مبازر صاحب او زه د ستر بابا خدای بخښلی ولی خان پوښتنې ته چې د زړه عملیات ئې په لندن کې کړې وو ورغلې وو . ملی وحدت ګــــرزم پـــدې بـــڼ کـــې بـــاغـــوان نـــشــتــه دی دا څـــنــګــه ســپــرلـــې دی ګــلان نـــشــتـــه دی پـــرخــې پـــه ســـهـــار کــې ګـــل تـــه ووئــيـــلـــی دی وریـــځـــــو تـــه اخـــوا آ سـمــان نــشــتــه دی دلـــتـــــه ګـــــــــذاره د ګــــل پــــه پــــــرخــــــه ده ډيـــړه مــــوده وشـــــوه بــــاران نـــشـــتــــه دی مـــاتـــې د هـــجـــران بـــنــدیــخــانــې کـــړه نــــور وس کـــې مــې د هــجــر زانــــدان نــشــتـــه دی نــــور پــــه دی تـــاوان کـــې تـــاوان څـــه وکـــړو پاڅـــیـــږۍ یـــو ځــای شــۍ تـــاوان نـــشــــتـــه دی سوات خپل ښایست درپورې اور شوخپل بچې دي قاتلان شول شنې درې دي هدیرې شوی پکې دفن سره ګلان شول تـــه خــو مــلــک د خــاپــیــرو وي د ســر لــــوړه کــارنـــامـــــو وي د بـــابــا د تـحـریــک ځــای وي شـــمــلـه وراه د جــــــرګـــــــو وي ستا غرور او پښتو څه شوه چې واکدار دي طالبان شول شنې درې دي هدیرې شوی پکې دفن سره ګلان شول د ســايــل قــلــــم ګــونــګ شــوی لـــیــکل نــــه کــړې پــه ژړا دی ســــتـــا ژړا تــــــه کـــتــی نـــشــې سـتا پـه غــم کـې مـبـتــلا دی په زړګې سوې سـوې دي نـازک خـیاله شـاعـران شـول شنې درې دي هدیرې شوی پکې دفن سره ګلان شول یــوســـف خــان تــه بــه څــه وایــم شـیـریـنــې بـه څـنـکــه پـــوه کـــړم کـــوه قــــــاف ســره بـــه څـه کــړم ښــاپــیــرې بــه څـنــکــه پـوه کړم چې رباب او شهباز دواړه سوزیدلې په ډیـــران شول شنې درې دي هدیرې شوی پکې دفن سره ګلان شول زړه مــې وچــوی لــیــونــی شــې چــــې رایـــــاد کــــــــړمـــــه کـــالام هــــــغــه دلــــتــه تـــــکـــــراریــــــږی چـــې څـــه شـــوي ؤ پــه بــــاګــرام د کـابـــل ژړا رایــاده ، راتـه یــاده ظـلــمان شـــــول شنې درې دي هدیرې شوی پکې دفن سره ګلان شول کـــبـــیــر ســتــوری پـــه ژړا شـــو زمـــــــــونـــــــــږ مــــشــر نــــازولــــی هـــلــتــه ګــور کــې ئې نــارې کـــړې پـــه زور زوره قـــــهــریـــــــدلـــــــی پښتونخوا قیصه ئې وکړه په ژړا ټول باباګان شول شنې درې دي هدیرې شوی پکې دفن سره ګلان شول ســـــــتـــا د لاســـــــه جــــادوګـــــره مــــــــې ژړیــــــــــږی مـیـنـــګــــــــوره خــــــان لالا راتـــــه مـــــــه وژنـــــه مـــــې ئـــــــــې وژنــــــــه زوره وره د قامی وحدت سمبول دی پښتانه پرې په خفګان شول شنې درې دي هدیرې شوی پکې دفن سره ګلان شول ګــورتـــۍ ســوزی پـه ســلـګــو ده اور ئې واخــیــستو شنو غرونو چــــې ګلان ئـــې تـــبـــاه کـــیـــږی پـــه وحـــشـــت کـــې د اورونـــو نصـیـــر مــار غــونــدې تــاویــږی د طــالـــب نـــه ئـــې نــفـرت دی ويلی راشه باچا خانه چې بچي دي لیونیان شول شنې درې دي هدیرې شوی پکې دفن سره ګلان شول ته سویس د پښتــونــخــوا وي قـــهــــرمــــــانــــــه د ښـــــکـــلا وي غــیـــرتـــی لـــکـــه مــجـــنــون وي بـــا وفـــــــا لـــکــــــه لــــیــلا وي دا بـې ډبـه بـې ادبـه پـه تـا څنـکه حـکـمران شـول شنې درې دي هدیرې شوی پکې دفن سره ګلان شول د مـــدیـــن کـــوڅــې ویــجـــاړی پــــــریـــــزاده تــــریــــــنـــه تــــلـلــی څــه ګــولــو په زړه ویــشــتــلــې څـــه دیــــــوانــــــو تـــــښــــتــولـــــې ماتم جوړ دی په میګانو حق حـیرانـه لالاګان شول شنې درې دي هدیرې شوی پکې دفن سره ګلان شول