(که سپوره وي که پوره وي نو په شریکه به وي (باچاخان)

د جنګ جګړو د مرضونو نقصان او تاوان

تر څو به هم داسی ژړیږو تر څو به هم داسی خوار غریب عیتیاج موحتاج یو تر څو به هم داسی له خپل وطن نه تښتو کډی به بارو تر څو به هم داسی ډاریږو
تر څو به هم داسی چوپ غلی پټه خوله یو اخیر ولی د څه لپاره د چا لپاره دا هر څه راسره کیږی ولی تر کومه به دا جنګ جګړی دا شخړی روانی وي
اخیر ولی مونږ افغانان بی ځایه د نورو د ګټو لپاره قربانیږو په یو نوم په بل نوم عستیمالیږو رنګا رنګ زوریږو دردیږو ولی مونږ افغانان د تیرو دیرشو کلونو نه
عبرت نه اخلو چی څوک مو دوست ده څوک مو دښمن ده کومه ښه لاره ده کومه بده لاره ده کومه لار کی زمونوږ د وطن ګټه ده په کومه لار کی د وطن تاوان ده
کومه ډله یا حزب د وطن د ګټو او د افغانانو د ژوند د راحتولو لپاره په ریښتینی له صداقت نه ډک کار کوی  که دا ډله هره ډله یا هر حزب وي که تیموکراتان وي
یا مجاهدین وي که طالیبان وی یا دا نور حزبونه ډلی تپلی وي ؟! سوال دلته ده یا پیدا کیږی چی ولی زمونږه هغه سیاست والان لیکوالان چی کوم حزب یا ډلی سره
کار نه لری ولی دوۍ په زغرده په واضی هه توګه دا خبره نه معلومه وی چی دغه ډله یا دا حزب د وطن او افغانانو په ګټه ده او باید په یوه خوله یو شعار لاندی
دغه ډله هیمایه شی او یو د صولی کاروان تر نامه لاندی سره راټول شی باید هم دغه د صولی له کاروان سره لکه هیندوستان کی د ګاندی ګوند چی رامنز ته شو
اول کی یی ډیر مشکلات ولیدل او بی لاخیره خپل مقصد کی کامیابه شول بل سوال دلته که مونږه هدی خوار غریب بی چاره افغانان په دیموکراتانو مجاهدینو
طالبانو او دا نورو حزبو ډلو تپلو باندی عتماد باور نه لرو دوۍ خپل امتهان وطن ته ورکړی ده مونږ یی نه منو بیا سوال پیدا کیږی چی راځی مونږه بی چاره
غوار غریب یو بل ګوند د صولی له نامه لاندی جوړ کړو له که د ګاندی ګوند لکه د خان پاچا خان ګوند  !؟ بل سوال ده د  له بی غرزو د ریښتنی سیاستوالانو
او لیکوالانو نه او هغه خلک چی په ریښتیا له وطن او افغانستان سره مینه لری تر کومه به هم داسی بی پایدی بی ګټی بی ځایه ګیلی مانی کو تر کومه به
هم داسی ناخبره ړانده کاڼه یو !؟ بل سوال دلته ده که مونږه او تاسی ښه فکر ورباندی وکړو هم دا اوس افغانانو کی ډیر وښیار او پوه خلک هم بی خی زیات شوی دي
او هر وخت د میډیا له لاری ډیری ښی خبری تاوده بحصونه کوی یا یی لیکی ولی بیا سوال پیدا کیږی چی ایا دغه اوسنی سیاستوالان او لیکوالان خپل وخت
تیروی که میډا خپل سات په تیروی او هر یوی ډیری پخی پخی خبری کوی یا یی لیکی سوال دلته ده !؟ چی ولی لا تر اوسه پوری زمونږ د وطن ګرم نا ګرم
معلوم نه شو یا د ریښتنی په ریښتا د صولی لاره پیدا نه شوه یا د صولی د ازادی امید رڼا پیدا نه شوها مخکینی جنګونه زحمتونه خو تیر شو لاړ ولی دا لس کاله
وجنګیږدو د چا لپاره اخیر ولی  !؟ اوس بیا داسی ونه شی چی لس کاله نور هم وجنګیږو او بیا اخیر کی یی ووایو چی ولله پوهه نه شو یا هم دا سی بی ځایه
زاړه شو هم دا شان به تښتو له وطنه اوس سوال دلته پیدا کیږی!؟ چی ولی داسی ډله یا ګوند پیدا نه شو  په افغانانو کی چی په ریښتا سره یا په زغرده  !؟
غربیانو ته دا ووای چی اوس خو اسامه بین لادین هم مړ شو ولی جګړه په افغانستان کی روانه ده او که نا کوم بل پلان لری چی دا جنګ جګړه روانه ده
او هره ورځ خوار غریب افغانان مری رنګا رنګ زوریږی چیغیږی ولی د څه لپاره دا هر څه مونږ افغانانو سره کیږی !؟ دا خو هم معلومه شوه چی
د پاکستان پنجاب او خاس د پاکستان دولت یو تروریستي دولت ده ولی څه نه ورته وایی او پاکستان ته پټه خوله یاست دا بیا کومه ډرامه ده یا کوم بل چل او ول ده
کوم بل خاص مقصد لری په دغو جګړو کی په خپله غرب له پاکستان نه لڼډی مار جوړ کړی چی هر څه یی زړه وغواړی هم هغه کوی لوی مثال یی په
  افغانستان باندی یی راکیټی بردونه دي چی هر وخت خوار غریب افغانان په کی مری او غربی زواکونه پټه خوله دي ورته ایا د دوۍ له پاکستان سره
په دغه کار کی هم غږی دي او که پاکستان خپل زور اظموي بل سوال دلته ده !؟ چی دالس کاله غربی زواکونه په افغانستان کی دي دوۍ بی چاره خوار غریبو
افغانانو ته کومه ګټه رسولی ده یا به یی ورسه وي !؟  خو که د ریښتا خبره وکړو د غربیانو له راتګ سره سم په افغانستان کی نیشي توکی یا مواد موخدره
بی خی ځیات شوی دي بل دولتي چارو کی ریشوت فصات دغلي بی خی زیات شوی ده په لکاوو خلک مړه شو زخمیان شو په لکاوو ځوانان په نیشی توکو
اخته شو په لکاو خلک بی روزګاره ګرځی راګر ځی قیمتی بی خی ځیاته شو ده  په دولتی چارو کی بیسواده بی مسلکه زورواکان میشت دي یا ګومارل شوی دي
په خپل زور باندی یا د غریبیانو په زور د دوه تابعیته یا دوه فاسپورته خلک مقرر شوی دي هره ورځ خوار غریب بی چاره افغان ځوانان له اسکرینه له که ماشیني
چورګوړی پاریغوی او خپلی جګړی مخکی په بیا یی اوس سوال دلته ده چی تاسو په افغانستان کی کومه ارزانی کوم صوحلت  راوستی ده یا کومه غټه فابریکه
مو جوړه کړی ده چی خلک کار پکی وکړي !؟ دا شوه د افغانانو دیموکراسی یا بشری مرسته کنا ستاسو په دغه شخړو جګړو کی ګټي دي او په افغان
ولس چی هر څه تیریږی پروا نه لري اوس سوال دلته ده چی تاسو غربیان او جګپوړی افغان چار واکی ولی په ریښتا صوله د اشتی خبری نه کوی
یا لار نه ورته اواروی له موخالیپینو سرهر!؟  اوس سوال دلته ده له افغانانو نه چی که غربیان ووایي چی مونږ نه صوله منو نه اشتي کوو خپل زور
چلوو او هر بیسواده بی مسکه وزیران والیان امیران په خوار غریب بی چاره افغانانو باندی مقرر وه  او ووایي چی هر څه کوی همغه وکړی  لاس
مو خلاس مونږ نه صوله منو نه روغه جوړه کوو او پلانکی نفر یا امیر زمونږه په تور لیست کی ده مونږه یی یا نیسو یا وژنو  صوله او اشتي خو
په د رقم نه کیږی یا نه راځی او !؟ اوس سوال دلته پیدا کیږی چی چی مونږه هغه افغان سیاستوال او لیکوالان چی وطن سره په ریښتا مینه لري یا په
ریښتا د خوار غریب بی چاره ولس غم ورسره شته ده او په ریښتا د وطن له سیاست سره مینه لری یا یی توان لري چی د خوار غریب غږ وچت کړی !؟
نو اوس څه باید وکړو د دغه سی عمل په مقابیل کی ایا هم داسی غلی چوپ کینو هم دا شان ړانده کاڼه ووسیږو او خپل وخت هم دا شان په بی معنا
بی مورامه خبرو اترو باندی تیرکړو کله دا لس کاله هم دغه سی بی مورامه بی مقصده رانه تیر شو !؟ نور دا وخت رارسیدلی ده چی هغه سیاست والان
لیکوالان چی له وطن سره په ریښتا مینه لری باید د صولی د کاروان له نامه لاندی په ریښتا یو بل سره لاسونه ورکړی وطن او افغان ولس له دغه دغم
له ټالیو نه خلاس کړی او د ریښتا سپینی خبری باید سره وکړی نه د ډار او بیم خبری نور دا باید معلوم شی چی د وطن کی اصلی ډرامه چی شی ده د څه لپاره
دا جنګ جګړی روانی دي ولی بی ګنا خلک وژل کیږی او باید په هر ځای کی د ریښتنی غوڼډو ته لارینونو موزاهیرو ته لار اواره کړی چی ولی افغانستان کی
بی ګنا خلک مری ولی د څه لپاره دا جګړی دي  !؟ او باید د اتڼو او موسقی د میلو غوڼډو پر ځای د صولی  د ازادی تر نامه لاندی باید سره راټول شی !؟
او باید په زغرده باندی د هر غدار غله مافیا نوم افشا شی او جهانی ټولنی ته دا باید په ډاګه کړو چی ولی له افغان ولس سره دا ظلم تیری کیږی غله ّټوپک مار
بیسواده بی مسلکه خلک په مقرر شوی دي ده څه لپاره اخیر ولی داسی راسره کیږی له افغان ولس سره  !؟ او که چیری هم دا سی چوپ غلی کینو واضعه خبره ده
دا جنګ جګړی به نور هم دوام پیدا کړی او یو څه افغانان به د خواری غریبی له لاسه بی عیزته کیږی یو څه به د جنګ جګړو له لاسه بی عیزته کیږی
او یو څه به ددکډوالی له لاسه به بی عیزته کیږی او هم دا شان به جنګ جګړی روانی وي نور باید لیږ راویښ شو د خپلو بړستنو نه او د ریښتا د ورور ولی
لاسونه سره ورکړو هم غږی شو سره او باید  یوه دریمه ډړه افغانستان کی راپیداشی چی دا معلومه کړی ملا عمر څوک ده دی ده اصلی مرام مقصد یی چی شی ده
دی څه غواړی له افغانانو نه ایا په ریښتا هم  د ملاعمر تر نامه لاندی یو څوک شته ده یا موجود ده سبا داسی ونه سی چی د ملا عمر مړی هم لکه
د اسامه بین لادن د مړي غوندی پټ په وبو کی خښ شي هی څوک یی ونه ینی غر په پر سره پټ کړی !؟ او که چیری په ریښتا هم ملا عمر د ټولو طالیبانو
امیرول موعمینین یي نو باید خبری ورسره وشی او د صولی د اشتی لارو ته یی تشویق کړی او باید د صولی په لارو کی کمک ورڅخه وغواړي او دا ورته
ووایي چی نور لر او بر ټول افغانان ډیر وزوریدل ډیر کړاونه دردونه یی تیر کړل نور دا وخت راغلی ده چی افغانان سره یو ځای شي او د صولی اشتي له لاری
خپل وطن ازاد خپلواک کړی او دا خبره معلومه شي چی غربیان نور له افغانانو نه څه غواړی اصلی مقصد د دوۍ چی شی ده له دغو جګړو نه !؟ کله وایي
د افغانانو د تیر ویستنی یا غولولو لپاره چی مونږه په پلانکی نیټه وځو له افغانستان نه !؟ بیا بله ورځ بیا وایی چی نا مونږه دایمی اډی غواړو افغانستان کی
یا دایمی پاتی کیږو او پلانکی نفر زمونږه په تور لیست کی ده مونږه روغه جوړه نه ورسره کوو د دغه سی کړنو اصلی مقصد مورام چی شی ده دا باید
معلوم شی !؟ که نور چیشی ونه شو کړی دا خبره خو به معلومه شي چی څوک زمونږ وطن کی صوله نه غواړی یا د صولی لارو ته څوک خڼډونه جوړوی
او په افغانانو باندی وحشت  ډار اچوی او بی کنا یی زوروي !؟ نور مونږه افغانان باید جهانی ټولنی ته دا صابیته کړو چی په افغانستان کی نه تنها عبدلله عبدلله
ژوند نه کوی !؟  دلته نور خلک هم شته ده چی د وطن غم او درد ورک کړی یا یی د لاری حل ورته پیدا کړی یا د صولی ازادی ناری پورته کړی د خوارانو
غریبانو بی چارو خلکو اواز وچت کړی !؟ ولی دا خبری تنها په تیوری باندی نه حل کیږی یو څه عملي کارونه هم غواړی چی افغان ولس یو څه سره راویښ شي !؟
هر څوک د په دی باندی باور ولری چی پرته د صولی د اشتی له لاری نه د افغانستان جنګ جګړی نه ختمیږی او ختمی به هم نه شي آ متل ده چی وایي
د زور کلی چا نه دي اباد کړی نو افغانستان کی هم د زور له لاری هیڅ شی نه جوړیږی او جوړ به هم نه شي

شپږمه برخه :

په د بحص کی راځو د میډیا له لاری خبرو اترو لیکنو بحصونو ته یا د تیوري  عملي کړنو خبرو اترو بحصونو لیکنو ته چی څومره ګټمن دي
مونږ ته یا څومره خلک له میډیا نه برخمن دي په افغانستان کی بل څوک باید څه وکړي چی خوار غریب بی چاره افغان ولس له
دغو جنګ جګړو نه یو څه نا څه خلاص کړي یا د صولی ارامي اشتي لارو ته رڼا پیدا کړي یا دواړه جګړو کی ښکیلی ډلی یو بل سره
د صولی ارامي اشتي لارو ته یی سره تشویق کړي او د افغان ولس په مړو زړونو کی د امید د ارامیش رڼا راولي یا یی راپیدا کړي
که مونږه او تاسو ښه غور یا فکر ورباندی وکړو په افغان ولس کی ۶۰٪پیصده ٪ خلک سیواد نه لری یا بیسواده دي بیا یو
څه پیصده ٪ له نیمایي نه زیات خلک برق نه لری او د برق له نه شتون له عمله میډیا ته لاس رسی نه لری یا د میډیا امکانات ورسره نه شته
چی دوۍ خبرشي چی افغانستان کی  پیعلن یا اوس محال څه پیښیږی یا څه روان دي بیا یو څه پیصده ٪ وښیار باعلمه باسیواده خلک
نورو ملکو کی د محاجیرت وخت تیروی یا خواری مزدوری په سی تللی دي ورک دي بیا یو څه  پیصدي ٪ خلک جنګ جګړو کی مسروفه دي
بیا یو څه پیصدي ٪ خلک په خپلو غمونو کی ډوب دي څوک د خواریبې له لاسه غمجن دي څوک د بی روزګاری یا بی کاری له لاسه
غمجن دردمن دي  څوک په یو رقم څوک بل رقم خوږمن دي نو اوس تاسی د میډیا کار کون کي یا چلونکی یا لیکوالان سیاستوالان
یا د حزبو ډلو ټپلو مشران یا هغه خلک چی له حزبو ډلو ټپلو سره کار کوي  یا د افغان ولس غم او درد وسره ده یا یی غږ وچته وي
یا وچته ولی شي !؟ څه باید وکړو له دغه سی ټوټی ټوټی پارچه پارچه بی چاره غریب ولس سره دوۍ څنګه سره راټول کړو د دوۍ
د درد او غم غږ څنګه وچت کړو دوۍ څنګه د صولی ارامی لارو ته سره تشویق کړو څه باید وکړو او بل مونږه باید تنها د کابل ښار
په نظر کی ونه نیسو یا تنها کابل ته ونه ګورو باید په ټول لرر او بر افغانستان باندی خپل نظر واچو چی په اتراپ کی یا لرو پرتو
سیمو کی یا کلو باڼډو کی څه تریږی یا څه کوی حلته خلک څنګه ژوند کوي  او د افغانستان خواري غربي هم باید په نظر کی ونیسو
چی مونږه څه لرو یا څه باید وکړو له خپلی خواری غربی سره  !؟ نو اوس تاسی د میډیا کار کونکي  یا چلونکی یا لیکوالان سیاستوالان
یا د حزبو ډلو ټپلو مشران یا هغه خلک چی له حزبو ډلو ټپلو سره کار کوي ښه غور یا فکر ورباندی وکړی چی په افغانستان غوندی
مملکت کی د تیوري خبری اتری کړنی کیردار یا لیکنی زروري دي که عملي خبری اتری کړنی کیردار یا لیکنی زروري دي اوسني
حالت کی !؟ په د باندی خو هم پوهه شو چی  ۶۰٪پیصده خلک سیواد نه لري !؟ اوس سوال دلته پیدا کیږی چی مونږ باید څه وکړو
یا کومه لاره غوره کړو  یا کومه ښه لار ده چی صولی ارامې اشتي ته خلک تشویق کړو او نور دا وطن کی جنګ جګړو ته یوه
د لاری حل پیدا کړو چی نور لر او بر ټول افغانان لږ ارام وکړی یا په د بد حالت کی یو څه بدلون راشي یا د ریښتنی د ټولو د افغانانو
په خوښه دودیزه لویه جرګی ته لار اواره کړو  !؟ بل سوال دلته پیدا کیږی چی لویه جرګه یا د صولی ټولنه خو تنها دیته نه وایي
چی فر مایشي خلک د په کی راټول شي !؟ او مخالیفین د په کی وڼډه وا نه خلي او تنها د دولت فرمایي شی خلک د سره راټول شی
په د رقم خو هیڅ وخت په افغانستان کی صوله ارامي اشتي منز ته نه راځی او را به هم نه شي او خلک نور هم بی هیلی کیږي
او جنګ جګړو کی نور هم زوروالې  پیدا کیږي
له یو بل نه خو ګیلی مانی ډیری وشویی لس کاله په ګیلو مانو کی سره تیر شو خو ولی هیڅ ګټه یی ونه رسوله یا په ګیلو مانو باندی
مو د حل لاره سره پیدا نه کړه چی وطن کی یا افغانانو ته یی کوم صوحلت ارامي راوړی وي  زما متلب له ګیلو مانو نه اوسنی دولت ده
یا دا نور  ټوپک سالار غلی ډلی ټپلی  دي چی دوۍ باندی ګیلی مانی هیڅ کوم تاسیر نه کوي ولی چی دوۍ اوس په دغه اوسنی
اڼډو خر ریشخندی کی خوشحاله دي آ یو متل ده چی وایي !؟ وای وښ ته چا وویل چی دا غاړه د ولی کګه وګه ده وای وښ ورته وویل
چی کوم ځای می جوړ ده چی غاړه می کګه ده نو د افغانستان دولت هم د وښ په شان نا جوړه ده اوس نوری ګیلی مانی اورنه
په کار نه دي سره له دانورو ټوپک سلارانو نه مونږ افغانان باید نور د وطن د حل په لارو پسی وګرځیږو او د جنګ جګړو ته یوه
د حل لاره پیدا کړو او ګیلو مانو څخه یو څه لاس واخلو  اوس بل سوال دلته پیدا کیږي !؟ ولی دا دومره وخت په افغانستان کی یوه
داسی ډله یا حزب یا خلک راپیدا نه شو چی د دولت او مخالیفینو له منزه وګرځي او د صولی د ارامې اشتې لارو ته یی تشویق کړي
یو څه لار پیدا کړي یا د دولت او مخالیفینو له منزه دریم توب وکړي او دواړو غاړو ته د ریښتا سپینی خبری وکړی او هر یوه
ته خپله غلتي یا بدی ورپه ګوته کړی او ورته ووایي چی دغه دی غلتي ده دغه کار د سم ده !؟ ولی دا کار تنها د یوه سو لیکوالانو
په لیکنو نه کیږی او که چیری یو نفر تنها د ریښتا سپینه خبره وکړی کومه پایده هم نه لري ولی دا کار باید یوه ټولنه یا یو حزب وکړي
!؟ بل سوال دلته ده چی راځی دغه خبره خو معلومه کړو چی غربی ځواکونه نور له افغانانو نه څه غواړی د دوۍ اصلی مقصد چیشی ده
له دغو جنګ جګړو څخه تر کومه به هم داسی بد حالت روان وۍ که چیری غربیان په ریښتیا او واقعن کومک یا مرسته کوی نو بیا
کومک خو دیته نه وایي چی بیسواده بی مسلکه بدماشان ټوپک سالاران غله مافیا دی په افغان ولس باندی مقرر شي یا د دولت چاری
د مخکی په بوځی دا خو بیا کمک مرسته نه شوه !؟ او که چیری د غربی ځواکونو په دغه اوسنی کابینه یا فارلمان کی ګټی وي او ووایي
چی هم دغو بیسواده بی مسلکه بدماشانو ټوپک سالارانو غلو کی زمونږ ګټی دي نو بیا مونږه بی غرزه بی چاره خوارغریب افغانان باید
په یو شعارپه  یوه خوله یوه اواز د دی ظلم او ستم غږ وچت کړو او دا ورته ووایو چی ولی دا ظلم له افغانانو سره کیږي ولی اخیر
د څه لپاره په مونږ ټوپک سلاران مقرر دي
ولی دا کار خو تنها په لیکنو یا تیوري خبرو یا په تودو بحصونو باندی یا د یو سو نفرو په لیکنو خبرو باندی نه کیږي یو څه
عملي کړنو کیردار ته زرورت لري !؟ باید د صولی تر نامه لاندی غوڼډی وشی سیمنارونه جوړشي یو بل سره باید هم غږی شو !؟
او کنا دا کار نور خلک راته وکړي یا یی د افغانستان ګاوڼډیان دا کار وکړي چی د افغانستان لوی دښمنان دي اخیر تر څه وخته تر  څو به
هم داسی چیغیږو زوریږو او دا جنګ جګړی به روانی وي او افغانان به مری بندیانیږی به وژلکیږی به رنګا رنګ به زوریږي
وخت له مونږه هڅی بی ځایه بی ګټی تیریږی او ورځ له بلی  بتریږی نور هم افغانان په بدو مرضونو عفتونو باندی سره اختکیږی
چی بیا یی عیلاج ډیر صخت وي چی جوج شی او کنا قرار غلي کاڼه ړانده کینو تنها په خپل منز کی ګیلی مانی سره وکړو له یوه خوانه
غریب یو له بل خوانه ټوپک سالاران بدماشان لڼډغر په منوږ باندی امیران دي په زور مقرر شوی دي !؟ نو اوس له یوی داسی ټولنی سره
څه باید وکړو چی د وطن د لاری حل په کی پیدا شي یا کومه ښه لاره ده چی مونږ له دغو عفتونو مرضونو کړاونو نه خلاص شو
جنک جګړی که ګیلی مانی !؟ او که صوله ارامی اشتی سره وکړو
- بېرته شاته